Müşteri Verisi Nedir? Türleri Nelerdir ve Nasıl Toplanır (2026)

Günümüzde perakendeciler, müşterilerini anlama ve onlara ulaşma konusunda büyük bir değişimle karşı karşıya. Üçüncü taraf çerezler ortadan kalkarken ve tarayıcı gizlilik kısıtlamaları sıkılaşırken, perakendeciler müşteri verilerine erişmek için yeni ve daha doğrudan yollar bulma ihtiyacıyla yüzleşiyorlar.

İleriye dönük düşünen işletmeler, geleneksel takip yöntemlerinden uzaklaşarak birinci taraf veriler aracılığıyla daha derin ilişkiler kuruyor. Sonuçlar kendini gösteriyor: Tüm müşteri temas noktalarında veriyi birleştiren birleşik sistemler kullanan perakendeciler ortalama %9 daha yüksek gelir elde ediyor.

İlerleyen bölümlerde, müşteri verilerini nasıl toplayacağınızı ve bu verileri Shopify ile perakende operasyonlarınıza nasıl uygulayacağınızı öğreneceksiniz.

Müşteri verisi nedir?

Müşteri verisi, işletmelerin hedef kitlelerinden topladığı davranışsal, demografik ve kişisel bilgileri kapsar.

Markalar müşteri verisini, hedef müşterilerini daha iyi anlamak, onlarla iletişim kurmak ve etkileşim geliştirmek için toplar. Müşteri verisi, işletmelerin müşterilerin markalarından ne istediğini, aradıkları spesifik ürünleri ve nasıl etkileşim kurmayı tercih ettiklerini anlamalarına yardımcı olur.

Müşteri verisi türleri

Müşteri verisi, kendine özgü veri toplama yöntemi ve avantajları olan üç ana türe ayrılabilir.

Birinci taraf veri

Birinci taraf veri, işletmenizin sahip olduğu kanallar ve temas noktaları aracılığıyla doğrudan hedef kitlenizden topladığı herhangi bir bilgidir. Web sitenizle etkileşime giren, satın alım yapan veya markanızla doğrudan iletişim kuran müşteriler, tercihlerini ve davranışlarını anlamanıza yardımcı olan değerli birinci taraf veriler üretir. Bugün markaların %78'i birinci taraf veriyi kişiselleştirme için en değerli kaynak olarak görüyor; bu oran 2024'te %37 idi.

Birinci taraf veriyi bu kadar yararlı kılan şey, özgünlüğü ve güvenilirliğidir. Doğrudan müşterilerinizin etkileşimlerinden geldiği için, ihtiyaçları ve alışkanlıkları hakkında en doğru içgörüleri sağlar. Ayrıca tam bir şeffaflık vardır, çünkü müşteriler verileri üçüncü taraflar aracılığıyla değil, doğrudan işletmenizle paylaştıklarını bilirler.

Markalar genellikle birinci taraf veriyi şu yollarla toplar:

• Müşteri hesapları ve profilleri
• İşlem ve satın alma geçmişi
• Web sitesi davranışı ve gezinme kalıpları
• Ürün öneri testleri
• Sadakat programı katılımı
• Müşteri geri bildirimleri ve anketler
• Web sitesi analitik araçları
• Satış noktası işlemleri

Üçüncü taraf veri

Üçüncü taraf veri, sizinle veya tüketicilerinizle doğrudan ilişkisi olmayan bir taraftan elde ettiğiniz bilgidir. Bunu bir şirket tarafından toplanan ve başka bir şirkete satılan veri olarak düşünün; genellikle demografik bilgiler, davranışlar, ilgi alanları ve çevrimiçi aktiviteler gibi bilgileri içerir.

Üçüncü taraf veri uzun zamandır pazarlamacılar ve işletmeler için vazgeçilmez bir kaynak olsa da rolü hızla azalıyor. Tüketici verilerini özgürce toplama ve ticaretini yapma günleri sona eriyor, yerini gizlilik bilinci ve düzenlemelerin yeni çağı alıyor.

Bu değişimi yönlendiren birkaç faktör var:

• Tüketiciler gizlilik konusunda her zamankinden daha bilinçli
• Büyük tarayıcılar üçüncü taraf çerezleri aşamalı olarak kaldırıyor
• Gizlilik düzenlemeleri dünya çapında daha katı hale geliyor
• Şirketler birinci taraf veri stratejilerine yöneliyor

Kapsamlı veri gizliliği mevzuatına yönelik büyük bir küresel ivme var ve ABD'de California, Virginia ve Colorado dahil 20 eyalet, Eylül 2024 itibarıyla tüketicilerin kişisel bilgileri üzerindeki haklarını koruyan yasalar çıkardı.

Bu arada, Kasım 2023'ten itibaren yürürlükte olan AB'nin Dijital Hizmetler Yasası gibi uluslararası düzenlemeler, veri odaklı pazarlamada şeffaflığı zorunlu kılarken, Çin, Kasım 2021'de Kişisel Bilgi Koruma Yasası (PIPL) aracılığıyla kendi katı çerçevelerini uyguladı.

Sıfır taraf veri

Sıfır taraf veri, müşterinin bir markayla isteyerek paylaştığı veridir. Bu veri, satın alma niyetleri, tercihler, kişisel özellikler ve markanın kendileriyle nasıl etkileşim kurmasını istedikleri gibi bilgileri içerebilir.

Sıfır taraf veri bazen "açık veri" olarak da adlandırılır. Müşteriler bunu proaktif olarak markalarla paylaştığı için diğer müşteri verisi türlerinden daha yetkili ve güvenilir kabul edilir.

Müşteri verisinin önemi

İş zekâsı ve karar verme

Müşteri verisi, neyin gerçekten işe yaradığını ve neyin yaramadığını görmenize yardımcı olur. Müşteri verisini topladığınızda ve analiz ettiğinizde, hangi ürünleri stoklayacağınızdan ne zaman indirim yapmanız gerektiğine kadar her konuda daha zekice kararlar verebilirsiniz.

Örneğin, verileriniz aracılığıyla spor ayakkabı satın alan müşterilerin genellikle altı ay içinde yenilerini almak için geri geldiklerini fark ettiğinizi varsayalım. Bu bilgiyi şu şekilde kullanabilirsiniz:

• Bu müşterilere tam da yeni ayakkabılara ihtiyaç duyabilecekleri zamanda hatırlatma e-postası göndermek
• Popüler bedenler tükenmeden önce stok yapmak
• Tekrar eden müşteriler için özel fırsatlar yaratmak

Kişiselleştirme ve müşteri deneyimi

İşte işler burada daha ilginç hale geliyor. İyi müşteri verisiyle, çevrimiçi alışverişi tam olarak neyi sevdiğinizi bilen kişisel bir alışveriş danışmanına sahip olmaya dönüştürebilirsiniz.

“Unified commerce” (birleşik ticaret) yaklaşımı içinde çalışırken bunlar mümkündür; mağazanızın tüm satış kanallarının ve aktivitelerinin tek bir platformda bir araya gelmesi anlamına gelir. EY POS Pazar Raporu'na göre, Shopify'ın birleşik ticaret yaklaşımını kullanan perakendeciler brüt mal değerinde (GMV) ortalama %8,9 artış görüyor.

Anahtar, "360 derece müşteri görünümü" olarak adlandırılan şeyi oluşturmaktır ve bu görünüm şunları içerir:

• Müşterilerin hem çevrimiçi hem de mağazalarda ne satın aldığı
• Nasıl alışveriş yapmayı sevdikleri (çevrimiçi, mağazada veya her ikisi)
• Tercih ettikleri ödeme yöntemleri
• Alışveriş kalıpları ve tercihleri

Bu bilgiler, müşterilere şunları sunmanıza yardımcı olur:

1. En çok sevecekleri ürünleri gösteren kişiselleştirilmiş web siteleri
2. Tercihlerini hatırlayan özel ödeme deneyimleri
3. İster çevrimiçi veya fiziksel mağazada alışveriş yapıyor olsunlar sorunsuz bir deneyim
4. Yaşadıkları yere uygun lokasyon-spesifik içerik ve ürünler

Pazarlama optimizasyonu ve ROI

Kimse işe yaramayan reklamlara para harcamayı sevmez ve iyi müşteri verisi işletmelerin pazarlama bütçelerini daha zekice harcamalarına yardımcı olur. Verilerimiz, birleşik müşteri profilleri kullanan işletmelerin sipariş başına %20'ye kadar daha fazla satış görebileceğini gösteriyor.

Daha zekice pazarlama için müşteri verisini kullanmanın bazı yolları şunlardır:

• Alışveriş davranışını analiz etmek için makine öğrenimi kullanan ve 2 kata kadar daha fazla yeniden hedefleme dönüşümü sağlayabilen Shopify Audiences kullanarak süper hedefli reklam listeleri oluşturmak
• İşletmelerin influencer'larla bağlantı kurmasına ve satış ortaklığı programlarını tek yerde yürütmesine olanak tanıyan Shopify Collabs aracılığıyla diğer markalarla işbirliği yapmak
• İşletmelerin davranış, satın alma geçmişi ve demografik bilgilere dayalı sınırsız müşteri grupları oluşturmasına ve ardından her grup için kişiselleştirilmiş pazarlama kampanyaları yaratmasına olanak tanıyan Shopify'ın segmentasyon araçlarını kullanarak müşterileri belirli gruplara ayırmak
• İnsanların hangi ürünleri sevdiğini anlamak için müşteri davranış kalıplarını incelemek, ardından bunları sağlayabilecek markalarla çalışmak için Shopify Collective gibi araçları kullanmak

İşletmeler müşterilerini daha iyi anladıklarında, alışverişi herkes için gerçekten daha iyi hale getiren deneyimler yaratabilirler.

Müşteri verisi nasıl toplanır

Doğrudan etkileşim yoluyla

Doğrudan müşteri etkileşimi, alışveriş yolculuklarındaki çeşitli temas noktaları aracılığıyla müşterilerinizden doğrudan birinci taraf veri sağlar.

Kaliteli müşteri verisi, kişiselleştirilmiş pazarlama ve daha iyi müşteri deneyimleri sağlar. EY raporuna göre, gelişmiş müşteri verisi toplama ve segmentasyonu, pazarlama yatırımında daha yüksek getiri ve daha sık müşteri etkileşimleri sağlar.

Bu veriyi toplamanın bazı yolları şunlardır:

1. Ödeme sırasında mağaza içi geri bildirim sistemleri kurmak
2. Satın alma sonrası anketler oluşturmak
3. Personeli etkileşimler sırasında müşteri bilgisi toplamak için eğitmek
4. Önemli temas noktalarında (iadeler, müşteri hizmetleri) geri bildirim toplama sistemleri uygulamak

Teknolojik araçları kullanmak

Kapsamlı bir teknoloji yığını, tüm temas noktalarında müşteri verisini toplamak ve yönetmek için birlikte çalışan müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) sistemleri, veri yönetim platformları (DMP'ler) ve müşteri veri platformlarını (CDP'ler) içerir.

Uygun teknoloji uygulaması aracılığıyla birleşik veri yönetimi, ara katman yazılımı (“middleware”) ihtiyacını ortadan kaldırarak teknik kaynak zamanının kullanımını %60'a kadar azaltır. Bu aynı zamanda verilerin sistemler arasında kaçırıldığı, geciktiği veya yanlış iletildiği "telefon oyunu"nu da ortadan kaldırır.

Teknoloji yığınını kurmakla ilgili bazı bilgiler:

1. Ticaret platformunuzla entegre olan birleşik bir CRM sistemi uygulayın.
2. Tüm kanallar boyunca birleşik müşteri profilleri oluşturmak için bir CDPkullanın.
3. Sistemler arasında otomatik veri toplama iş akışları oluşturun.
4. Hem perakende hem de e-ticaret operasyonları için ön ve arka ofis merkezileştirmesini yapılandırın.
5. Tüm platformlarda otomatik raporlama ve analitik kurun.

💡 İpucu: Aynı temel veri altyapılarını paylaşmayan ayrı sistemleri "birbirine bağlamaktan" kaçının.

Hesap oluşturmayı teşvik etmek

Günümüzde perakendeciler, müşterileri hesap oluşturmaya ve bilgilerini isteyerek paylaşmaya teşvik ediyor. Farklı veri tabanlarında parçalar halinde değil, birleşik bir müşteri profili oluşturmak, müşteri verisi üzerinde kontrol kurarken daha iyi kişiselleştirme ve yeniden hedefleme sağlar.

Gelişmiş müşteri verisi toplama, daha sık müşteri etkileşimleri ve tekrar satın alımları yönlendirir. İşletmeler, veri paylaşımı karşılığında (self-servis işlevsellik ve kişiselleştirilmiş deneyimler gibi) gerçek değer sunarak temel hesap oluşturmayı kalıcı müşteri ilişkilerinin temeline dönüştürür.

Hesap oluşturmayı teşvik etmek için yapabilecekleriniz:

1. Hızlı faydalar, sadakat programları ve hesap oluşturmayı müşteriler için değerli kılan özellikler aracılığıyla net değer alışverişleri yaratın.
2. Düzenli hesap kullanım alışkanlıkları oluşturmak için sipariş yönetimi, istek listeleri ve kaydedilmiş sepetler gibi self-servis işlevselliği etkinleştirin.
3. Hesap sahibi olmanın süregelen değerini gösteren ürün önerileri, ilgili indirimler ve özelleştirilmiş iletişimler aracılığıyla kişiselleştirilmiş deneyimler sunun.

En önemlisi, kayıt olmayı süper kolay, iki tıklamalık bir iş haline getirin.

E-ticaret ve POS sistemleri

Çevrimiçi ve fiziksel perakende temas noktalarında müşteri verisi toplamayı birleştiren entegre sistemler, tüm müşteri etkileşimleri için tek bir doğruluk kaynağı yaratır.

Oak + Fort, Shopify POS ile yaklaşık olarak şu tasarrufları rapor etti:

• Merkez personelin zamanından haftada 50 saat
• Müşteri deneyimi ekiplerinden haftada 40 saat
• BT desteğinden haftada 10 saat
• 42 perakende lokasyonunda mağaza personeli zamanından haftada 80 saat

"Perakende mağazalarımız tarihsel olarak hem çevrimiçi hem de yüz yüze alışveriş yapan çok kanallı müşterilerin bir numaralı itici gücü olmuştur, bu nedenle büyümemiz için kritiktir. Alışveriş yapanlara tutarlı bir deneyim sunmaya devam etmek için e-ticaret kanalımızla daha fazla sinerji sunan bir POS sistemine ihtiyacımız vardı," diyor Frank and Oak'ta baş omnichannel sorumlusu olan Guillaume Jaillet.

Bu veriyi toplamanın adımları şunları içerir:

1. Hem çevrimiçi hem de mağaza içi kanallar için ön ve arka ofis operasyonlarını merkezileştirmek
2. Tüm kanallar boyunca birleşik müşteri profilleri oluşturmak ve sürdürmek
3. Satın almalar, hizmet etkileşimleri ve sadakat aktivitesi dahil tüm müşteri temas noktalarını takip etmek
4. Envanter, siparişler ve promosyonlar için gerçek zamanlı veri senkronizasyonu sağlamak
5. Müşteri yolculuğu resmini tamamlamak için iade ve değişim verilerini yakalamak
6. Müşteri profil bilgilerini mağaza içi ve çevrimiçi deneyimlerde tutarlı şekilde paylaşmak

Sosyal medya ve çevrimiçi etkileşimden yararlanmak

Dijital kanallar, etkileşimleri aracılığıyla müşteri davranışı ve tercihleri hakkında içgörüler sağlayabilir. Örneğin sosyal medya, müşteri verisi için altın değerindedir. İşletmelerin şunları yapmasına olanak tanır:

• İnsanların gönderileriyle nasıl etkileşime girdiğini izlemek
• Yorumlara ve mesajlara dikkat etmek
• Hangi içeriğin en çok beğeni ve paylaşım aldığını görmek
• Müşterilerinin neyi önemsediğini anlamak için sosyal medya içgörülerini kullanmak

Sosyal platformlardaki müşteri etkileşimleri, mağaza içi ve çevrimiçi kullanılan aynı müşteri profillerine aktarılır. Bu şekilde sosyal medya, ayrı bir silo olmaktan çıkıp birleşik müşteri görünümünün bir parçası haline gelir.

Müşteri verisi toplama ve kullanma konusunda karşılaşılan zorluklar

Gizlilik ve güvenlik

Müşteri verisi almak iş büyümesi için açıkça önemli, ancak onu güvende tutmak daha büyük bir mesele. Markalar GDPR ve CCPA gibi veri koruma kurallarını takip etme konusunda dikkatli olmalı. 

İşletmeler hangi veriyi topladıkları ve nasıl kullandıkları hakkında şeffaf olmak zorunda. Bu nedenle Shopify'ın birleşik sistemi gibi bir sisteme sahip olmak mantıklı, çünkü tüm o hassas müşteri bilgisini risk altında olabileceği farklı sistemlere dağıtmak yerine tek bir güvenli yerde tutmaya yardımcı oluyor.

Veri parçalanması

Hem çevrimiçi hem de fiziksel mağazalar işletirken, müşteri verisi her yere dağılıyor. İşletmeler farklı yerlerden müşteri bilgilerini bir araya getirmeye çalışırken gerçek bir baş ağrısıyla uğraşıyor.

Oak + Fort, farklı sistemlerdeki müşteri deneyimi verisiyle uğraşmak için haftada yaklaşık 40 ekstra saat harcıyordu. Verileriniz bölündüğünde, müşterilerinizin nasıl alışveriş yaptığı ve ne istediği konusunda net bir resim elde etmek çok iş gerektiriyor.

Doğruluk ve uygunluk

Müşteri verisini taze ve kullanışlı tutmak başka bir büyük zorluk. Perakendeciler müşteri verisini düzgün şekilde topladıklarında ve kullandıklarında yaklaşık %9 gelir artışı görüyor, ancak bu yalnızca bilgi güncel ve anlamlıysa işe yarıyor.

Müşteri tercihleri ve davranışları sürekli değişiyor, bu nedenle bu bilgiyi sürekli güncellemenin bir yoluna ihtiyacınız var. Kanallarınız arasında gerçek zamanlı veri senkronizasyonuna sahip olmak bunu birkaç önemli şekilde çözmeye yardımcı oluyor.

Shopify'ın platformu POS ve e-ticaretin aynı temel platformu paylaştığı "tek beyin" yaklaşımına sahip olduğu için, her şey otomatik olarak senkronize kalıyor. Birisi fiziksel mağazanızdan bir şey satın aldığında, web siteniz bunu anında biliyor, envanteriniz otomatik olarak güncelleniyor ve müşteri profilleriniz güncel kalıyor.

Gerçek zamanlı senkronizasyon, mağazaların müşterilere doğru envanter göstermesine, en son satın almalarına dayalı alışveriş deneyimlerini kişiselleştirmesine (nerede satın aldıklarına bakılmaksızın) ve hangi ürünleri stoklayacakları konusunda daha akıllı kararlar vermelerine yardımcı oluyor.

Platform olarak Shopify kullanmak

Shopify, müşteri verisi yönetimini geleneksel platformlardan daha basit ve verimli hale getiriyor. Çoğu platform müşteri verisini farklı sistemlerden bir araya getirmeye çalışıyor, parçaları farklı kutulardan gelen bir bulmacayı çözmeye çalışmak gibi bir şey bu.

Ancak Shopify farklı bir yaklaşım benimsiyor. Tüm müşteri verinizin tek bir doğruluk kaynağından aktığı "tek beyin" sistemi inşa ettik.

Peki bu sistem neden başarılı oldu?

• Tüm müşteri verisi izinlerini yöneten tek merkezi sistem
• Tüm kanallar boyunca tutarlı veri toplama standartları
• Daha az transfer noktasıyla daha güvenli veri işleme
• Tüm işletmenizde çalışan yerleşik uyumluluk araçları

Tüm kanallarınızda gizlilik tercihlerine saygı gösteren birleşik müşteri profilleriyle her şey baştan itibaren birlikte çalışacak şekilde tasarlandı. Müşteriler ister çevrimiçi ister mağazada alışveriş yapıyor olsun, sistem otomatik olarak veri toplamayı uyumlu bir şekilde yönetirken, pazarlama araçlarınızın işlerini etkili şekilde yapmaya devam etmesini sağlıyor.

Bu birleşik yaklaşım, değişen gizlilik yasaları ve düzenlemelerine uyum sağlamayı çok daha kolay hale getiriyor. İşletmenizi geleceğe hazırlamak daha basit hale geliyor, çünkü Shopify yeni gizlilik standartlarına uyum sağlamak için düzenli güncellemeler yapıyor, veri koruma ve uyumluluk için yerleşik araçlar sunuyor.

Shopify ile müşteri verisinin yeni çağını başlatın

Geçmişte markalar, hedef kitleleri hakkında bilgi edinmek için üçüncü taraf veri sağlayıcılarına ve çerezlere güvenebiliyordu. Bugüne geldiğimizde, artan gizlilik düzenlemeleri ve gizlilik konusunda bilinçli olan müşteriler çerez tabanlı pazarlamanın sonunu işaret ediyor.

Müşterilerini kişiselleştirilmiş deneyimlerle memnun etmek isteyen markalar, eğrinin önünde kalmak için birinci taraf veriden yararlanmak zorunda kalacak. İleriye bakıldığında, fiziksel ve dijital kanallar boyunca müşteri verisini birleştirmek perakende başarısı için giderek daha kritik hale gelecek.

Şirketler, gizlilik tercihlerine saygı gösterirken müşteri bilgilerini etkili şekilde yakalayabilmek için mevcut veri toplama yöntemlerini ve teknoloji altyapılarını denetlemeli. Kişiselleştirilmiş deneyimler istisna olmaktan çıkıp standart haline gelirken, uyum sağlayamayanlar geride kalma riskiyle karşı karşıya.