Modele biznesowe - rodzaje i przykłady (2026)

Podczas zakładania firmy musisz podjąć wiele decyzji. Oprócz wyboru produktów do sprzedaży i sposobu ich promocji, jednym z najważniejszych pytań jest: jaki model biznesowy sprawdzi się najlepiej w Twojej działalności?

Nie ma jednej właściwej odpowiedzi na to pytanie – każdy model biznesowy ma swoje zalety i wady. W zależności od produktu, rynku i charakterystyki kosztów, jeden typ może być bardziej odpowiedni dla Twojej firmy niż inne.

Poniżej znajdziesz omówienie różnych modeli biznesowych. Dzięki temu łatwiej będzie Ci wybrać rozwiązanie najlepiej dopasowane do Twojej firmy.

Chcesz rozpocząć działalność? Stwórz swoją stronę internetową już dziś lub dowiedz się więcej o narzędziach Shopify do sprzedaży online i stacjonarnej.

Czym jest model biznesowy?

Model biznesowy opisuje, w jaki sposób firma generuje zysk, jednocześnie dostarczając wartość swoim klientom. Określa propozycję wartości, strategię cenową oraz rynek docelowy. Aby stworzyć skuteczny model, należy jasno zdefiniować oferowane produkty i usługi, a także przewidzieć przyszłe koszty, tak by zapewnić stabilny rozwój.

Dlaczego modele biznesowe są ważne?

Model biznesowy ma znaczenie zarówno dla nowych, jak i dla już działających firm. Dobrze opracowany pozwala lepiej zrozumieć klientów, wyznacza pracownikom jasny kierunek działania, przyciąga inwestorów i daje trwałą przewagę konkurencyjną, wskazując możliwości rozwoju.

Traktuj model biznesowy jako dynamiczny element działalności. Warto go regularnie aktualizować, by nadążać za trendami i reagować na pojawiające się wyzwania. Jeśli planujesz pozyskać kapitał lub nawiązać współpracę, wprowadzanie innowacji w modelu biznesowym pokazuje partnerom i inwestorom, że potrafisz się dostosować i sprostać zmieniającym się wymaganiom rynku.

5 głównych typów modeli biznesowych

Istnieje pięć głównych typów modeli biznesowych:

1. Business to consumer (B2C)
2. Direct to consumer (DTC)
3. Business to business (B2B)
4. Consumer to consumer (C2C)
5. Consumer to business (C2B)

1. Business to consumer (B2C)

Model biznesowy B2C odnosi się do handlu między firmą a klientem indywidualnym. Przykład? Każdy Twój zakup w sklepie detalicznym to właśnie transakcja B2C. Tego typu działalność może obejmować sprzedaż e-commerce, w sklepach stacjonarnych albo w obu kanałach jednocześnie.

2. Direct to consumer (DTC)

Choć często mylony z B2C, model DTC ma istotną różnicę: o ile B2C opisuje ogólnie sprzedawców detalicznych kierujących ofertę do klientów, o tyle DTC dotyczy marek lub producentów, którzy sprzedają swoje produkty bezpośrednio konsumentom, bez pośredników. Ten model szczególnie zyskał na popularności w e-commerce podczas pandemii i wciąż stanowi silny segment rynku.

💡Wiele osób uznaje DTC za podkategorię B2C. To stosunkowo nowe pojęcie, dlatego w dalszej części przewodnika omówimy dokładniej jego zalety i wady.

3. Business to business (B2B)

B2B oznacza handel pomiędzy dwiema firmami. Do tej kategorii najczęściej zaliczają się transakcje hurtowe. Biznes B2B można prowadzić zarówno online, jak i w tradycyjnej formie. Wiele firm działa jednocześnie w modelu B2C i B2B. Przykładowo, marka kawy może sprzedawać ziarna klientom detalicznym na swojej stronie internetowej (B2C), a jednocześnie oferować je hurtowo kawiarniom (B2B).

4. Consumer to consumer (C2C)

Model C2C polega na tym, że konsument sprzedaje produkt lub usługę innemu konsumentowi. Przykładem może być sprzedaż używanego laptopa na Facebook Marketplace. Wiele osób zaczyna właśnie od tego typu transakcji na platformach internetowych, a następnie otwierają sklep internetowy, aby zbudować markę i zwiększyć zyski.

5. Consumer to business (C2B)

Rozwój gospodarki twórców sprawił, że coraz więcej firm działa w modelu C2B. Polega on na tym, że konsument sprzedaje swoje produkty lub usługi firmie lub organizacji. Jeśli planujesz zostać influencerem współpracującym z markami albo fotografem sprzedającym zdjęcia online, właśnie z tego modelu będziesz korzystać.

19 przykładów modeli biznesowych

W obrębie tych pięciu głównych typów istnieje wiele podkategorii. Poniżej znajdziesz 19 przykładów modeli biznesowych, które mogą posłużyć Ci jako inspiracja przy zakładaniu własnej działalności.

1. Model e-commerce

To jeden z najbardziej dostępnych i elastycznych modeli biznesowych. Polega na sprzedaży produktów lub usług online za pośrednictwem sklepu internetowego. Może to być handel prowadzony na platformach takich jak Allegro czy Amazon, w mediach społecznościowych jak Instagram czy TikTok, poprzez własną stronę e-commerce albo w wielu kanałach sprzedaży. Marki wykorzystujące model e-commerce to zarówno małe, niszowe sklepy sprzedające ręcznie robione produkty, jak i globalne platformy oferujące tysiące artykułów.

Zalety modelu e-commerce

• Szeroki zasięg odbiorców. Sklepy internetowe nie są ograniczone geograficznie, co pozwala firmom dotrzeć do klientów na całym świecie.
• Niższe koszty początkowe. W porównaniu ze sprzedażą stacjonarną, e-commerce eliminuje potrzebę wynajmu powierzchni handlowej, co obniża wydatki na start.
• Skalowalność. Dzięki odpowiednim narzędziom i platformom firmy e-commerce mogą szybko się rozwijać i bez problemu obsługiwać coraz większą liczbę zamówień.

Wady modelu e-commerce

• Wysoka konkurencja. Rynek online jest mocno nasycony, więc wyróżnienie się i zdobycie klientów bywa trudne.
• Zależność od technologii. Sklepy internetowe opierają się na sprawnie działających stronach i narzędziach cyfrowych, które mogą ulec awarii lub wymagać kosztownych modernizacji.
• Wyzwania logistyczne. Wysyłka, zwroty i zarządzanie zapasami wymagają dobrej organizacji i odpowiednich zasobów.

Historia sukcesu e-commerce

SilkSilky specjalizuje się w sprzedaży produktów z jedwabiu, wychodząc z założenia, że przyszłość mody powinna łączyć zdrowie i komfort. Marka powstała w kwietniu 2021 roku i od razu postawiła na Shopify, aby stworzyć własny, niezależny sklep w modelu DTC. Przejście na Shopify Plus dało jej dostęp do jeszcze bardziej zaawansowanych narzędzi – sprzedaży wielokanałowej wspierającej ekspansję międzynarodową oraz rozbudowanych funkcji personalizacji. Ten krok przełożył się na 680% wzrostu sprzedaży SilkSilky w ciągu dwóch lat.

2. Model detaliczny (retail)

Retail, czyli handel detaliczny, to sprzedaż produktów różnych marek bezpośrednio klientom w modelu B2C. Może obejmować zarówno zakupy u dostawców hurtowych, produkcję własnych wyrobów, a nawet rozwoju linii private label. Sklepy detaliczne mogą funkcjonować w tradycyjnych lokalach stacjonarnych, w formie tymczasowych punktów sprzedaży, tzw. pop-up shopów, lub online poprzez strony internetowe i platformy e-commerce.

Zalety modelu detalicznego

• Budowanie silnych relacji z klientami. Prowadząc sklep stacjonarny masz możliwość bezpośredniego kontaktu z kupującymi, co pozwala tworzyć i wzmacniać długotrwałe więzi.
• Zwiększenie sprzedaży. Sprzedawcy działający wyłącznie online muszą opierać się na kanałach cyfrowych, natomiast handel stacjonarny daje dodatkową okazję do dotarcia do klientów w sklepie i jednocześnie wspiera sprzedaż internetową.
• Brak problemów z wysyłką. Sprzedając osobiście, nie musisz zajmować się logistyką zamówień, ich kosztami, obsługą administracyjną ani ryzykiem kosztownych zwrotów.

Wady modelu detalicznego

• Wysokie koszty stałe. Uruchomienie sklepu stacjonarnego wymaga dużych nakładów początkowych, a do tego dochodzą bieżące koszty operacyjne.
• Brak elastyczności. W sklepie online zmiany możesz wprowadzić kilkoma kliknięciami, natomiast przebudowa fizycznej przestrzeni sprzedażowej wymaga znacznie więcej czasu i zasobów.
• Większe obciążenie organizacyjne. Samo prowadzenie biznesu online jest wymagające, a dodatkowe zarządzanie sklepem stacjonarnym to kolejna warstwa obowiązków i stresu.

Historia sukcesu retail

Luksusowa marka florystyczna Venus et Fleur, znana z kwiatów Eternity®, rozpoczęła działalność online w 2015 roku. Wykorzystała platformę Shopify do rozszerzenia sprzedaży z e-commerce na sklepy stacjonarne, co pozwoliło jej sprostać wyzwaniom związanym z prowadzeniem biznesu w wielu kanałach i lokalizacjach jednocześnie.

3. Model dropshippingu

Dropshipping przyciąga przedsiębiorców chcących rozpocząć działalność przy jak najniższych kosztach początkowych, nawet kosztem niższych marż. To również dobre rozwiązanie dla osób, które nie chcą zajmować się magazynowaniem i obsługą zapasów. W dropshippingu występuje zarówno handel B2C (kiedy klient kupuje produkt w Twoim sklepie), jak i B2B (kwota, którą płacisz dostawcy za dostarczenie towaru i realizację zamówienia w Twoim imieniu).

Zalety modelu dropshippingu

• Niskie koszty początkowe. Brak konieczności magazynowania towaru oznacza, że unikasz jednego z największych wydatków, jakie zwykle ponoszą nowe sklepy e-commerce.
• Niskie ryzyko. Nie kupujesz produktów z wyprzedzeniem, więc nie ryzykujesz utknięcia z zapasami, których nie uda się sprzedać.
• Uproszczona sprzedaż. Dostawcy w dropshippingu zajmują się kompletowaniem, pakowaniem i wysyłką zamówień. Dzięki temu zyskujesz wygodę i oszczędność czasu, a swój biznes możesz prowadzić z dowolnego miejsca na świecie.

Wady modelu dropshippingu

• Wysoka konkurencja. Niskie bariery wejścia sprawiają, że wiele osób wybiera dropshipping, co powoduje duże nasycenie rynku i utrudnia wyróżnienie się.
• Niskie marże. Ograniczone zyski utrudniają skuteczne konkurowanie w płatnych kampaniach reklamowych, dlatego trzeba mocniej stawiać na działania organiczne, takie jak content marketing.
• Problemy z dostępnością towaru. Opierając się na zewnętrznych dostawcach, ryzykujesz sytuację, w której złożysz zamówienie, a produkt dropshippingowy okaże się już niedostępny.

Historia sukcesu dropshippingu

Subtle Asian Treats to jedna z czołowych firm dropshippingowych działających na Shopify, specjalizująca się w sprzedaży pluszaków oraz etui na AirPods i iPhone’y. Jej założycielem jest Tze Hing Chan, młody przedsiębiorca z Malezji, który postanowił wykorzystać popularność trendu bubble tea w Azji.

4. Model produkcyjny

Własna produkcja sprawdza się najlepiej u przedsiębiorców, którzy mają unikalny pomysł albo chcą wprowadzić nową wersję istniejącego produktu w modelu B2C lub B2B. To także dobre rozwiązanie dla tych, którzy zdążyli już potwierdzić zainteresowanie rynkowe swoim produktem.

Na produkcję można spojrzeć z kilku perspektyw:

1. Private label. Produkt private label jest tworzony przez zewnętrznego producenta i sprzedawany pod Twoją marką.
2. White label. Produkt white label jest tworzony przez jednego producenta, a następnie sprzedawany przez różnych detalistów pod ich własnymi markami.
3. DIY/Rękodzieło. Produkcja obejmuje także twórców sprzedających własnoręcznie wykonane produkty.

Zalety modelu produkcyjnego

• Najniższy koszt jednostkowy. Własna produkcja pozwala uzyskać najniższy koszt wytworzenia, co przekłada się na najwyższe marże.
• Większa kontrola. Możesz budować własną markę, ustalać własne ceny i kontrolować jakość finalnego produktu, bez ograniczeń narzucanych przez innych.
• Elastyczność. Tworzenie własnych produktów daje największą swobodę w dostosowywaniu biznesu do potrzeb rynku.

Wady modelu produkcyjnego

• Minimalne ilości zamówień (MOQ). Pierwsze zamówienia wymagają wysokich nakładów finansowych.
• Ryzyko outsourcingu. Zlecanie produkcji podmiotom zewnętrznym wiąże się z wieloma wyzwaniami, na które często nie masz bezpośredniego wpływu.
• Wysoka inwestycja początkowa. Zarówno w przypadku produkcji własnej, jak i zleconej, potrzebne są znaczące nakłady czasu i pieniędzy.
• Czasochłonność. W zależności od rodzaju produktu, proces produkcji może być długi i wymagający.

Historia sukcesu własnej produkcji

Old World Kitchen zaczynało jako rodzinna firma sprzedająca swoje produkty lokalnie, chodząc od drzwi do drzwi. Marka specjalizuje się w ręcznie wykonywanych przyborach kuchennych, a po przejściu z Etsy na Shopify odnotowała znaczący wzrost konwersji online.

5. Model hurtowy

Kupowanie produktów hurtowo to dobra opcja, jeśli chcesz szybko rozpocząć działalność albo oferować szeroki wybór marek i produktów. Sprzedaż hurtowa daje duże możliwości, ponieważ w B2B istnieje stałe zapotrzebowanie na różne kategorie towarów.

Zalety modelu hurtowego

• Sprzedaż sprawdzonych produktów. Handel hurtowy wiąże się z mniejszym ryzykiem, bo pracujesz z markami, które już zdobyły uznanie na rynku.
• Siła rozpoznawalności. Oferowanie znanych marek może pozytywnie wpływać na postrzeganie Twojej firmy, budując wokół niej efekt wiarygodności i zaufania.

Wady modelu hurtowego

• Brak wyróżnienia. Sprzedaż popularnych marek może ułatwiać start, ale jednocześnie utrudnia budowanie własnej unikalności.
• Ograniczona kontrola cen. Sprzedając produkty innych firm, musisz w pewnym stopniu dostosować się do ich zasad cenowych.
• Zarządzanie zapasami. Przy zakupach hurtowych najczęściej obowiązuje minimalna ilość zamówienia dla każdego produktu.
• Wielu dostawców. Jeśli chcesz oferować szeroki asortyment, współpraca z kilkoma partnerami dostawczymi może być trudna do skoordynowania.

Historia hurtowego

Pernell Cezar Jr. i Rod Johnson założyli BLK & Bold z misją wspierania lokalnych społeczności poprzez sprzedaż kawy. Firma przekazuje 5% zysków na programy wspierające młodzież, rozwój zawodowy oraz inicjatywy mające na celu walkę z bezdomnością wśród młodych ludzi.

6. Model print-on-demand

Print on demand (POD) to w dużej mierze bezobsługowy model sprzedaży, w którym oferujesz produkty wykonywane na zamówienie z Twoimi własnymi projektami. Najczęściej stosowany jest w modelu B2C, choć sprawdza się także w B2B. W praktyce wystarczy, że przygotujesz projekt, prześlesz go do partnera POD, a następnie wystawisz produkt w swoim sklepie online czy na innych platformach sprzedażowych.

Print on demand to doskonały wybór dla osób kreatywnych. Możesz sprzedawać popularne produkty POD jak:

• Torby sportowe
• Legginsy do jogi
• Maseczki na twarz
• Paski do zegarków
• Wydruki na płótnie i plakaty
• Poduszki dekoracyjne
• Koce

Zalety modelu POD

• Szybkie tworzenie i wystawianie produktów. Wystarczy przygotować projekt, zmakietować go i w kilka minut możesz rozpocząć sprzedaż w swoim sklepie internetowym.
• Automatyczna wysyłka. Proces realizacji i dostawy obsługuje Twój dostawca, co oszczędza czas i pracę.
• Niskie koszty początkowe. Brak magazynowania zapasów sprawia, że łatwo dodajesz nowe produkty do oferty lub wycofujesz te, które się nie sprzedają.

Wady modelu POD

• Mniejsza kontrola nad wysyłką. Koszty dostawy mogą być skomplikowane, ponieważ różnią się w zależności od produktu.
• Ograniczona personalizacja. Zakres dostosowania produktu zależy od konkretnego dostawcy i rodzaju asortymentu.

Historia sukcesu firmy w modelu POD

Fanjoy to platforma online sprzedająca wyselekcjonowane produkty w modelu print-on-demand od różnych artystów i twórców. CEO Chris Vaccarino założył firmę w 2014 roku po dostrzeżeniu potencjału tego modelu, czerpiąc z doświadczeń w sprzedaży gadżetów podczas tras koncertowych zespołu swojego brata.

7. Model D2C

Model direct-to-consumer (D2C/DTC) polega na tym, że marka sprzedaje swoje produkty bezpośrednio klientom, z pominięciem pośredników takich jak hurtownie czy platformy zewnętrzne (np. Amazon).

Spójrz na niektóre z najgłośniejszych marek ostatnich lat: Warby Parker, Barkbox, Bonobos, Casper. Wszystkie łączy jedno – działają w modelu DTC.

Zalety modelu DTC

• Posiadanie relacji z klientem. Sprzedaż w tym modelu pozwala budować relacje i zwiększać długoterminową wartość klienta (LTV).
• Zbieranie danych klientów. Możliwość gromadzenia danych pierwszej strony daje szansę na personalizację komunikacji i doświadczeń zakupowych.
• Wyższe zyski. Brak pośredników oznacza, że całość zysków pozostaje w Twojej firmie.
• Szybszy feedback. Bezpośrednia komunikacja z klientami ułatwia zbieranie opinii i szybsze reagowanie na ich potrzeby.

Wady modelu DTC

• Koszty bezpośredniej dystrybucji. Brak pośredników oznacza, że firma DTC musi samodzielnie pokrywać wydatki na wysyłkę czy magazynowanie, co wymaga większych inwestycji na starcie.
• Brak gotowych odbiorców. Współpraca z detalistami daje dostęp do ich klientów, podczas gdy w modelu DTC marka musi sama budować rozpoznawalność i przyciągać odbiorców.

Historia sukcesu firmy w modelu DTC

Ręcznie robione skórzane buty i hasło „Made in Italy” od zawsze szły w parze, a konsumenci byli gotowi akceptować ich wysoką cenę, szczególnie w branży pełnej pośredników, dystrybutorów i detalistów.

W 2013 roku mediolański startup Velasca, postanowił zmienić zasady gry, łącząc klientów bezpośrednio z producentami obuwia i eliminując zbędnych pośredników.

8. Model subskrypcyjny

Model subskrypcyjny opiera się na cyklicznej opłacie, miesięcznej lub rocznej, którą klient wnosi w zamian za dostęp do produktu lub usługi. Pozwala on firmom budować stałe relacje z odbiorcami i generować powtarzalne przychody.

Biznes subskrypcyjny można prowadzić w wielu branżach, niezależnie od tego, czy działasz w e-commerce, czy w edukacji online. Do popularnych przykładów należą:

• Usługi streamingowe
• Miesięczne boxy subskrypcyjne
• Społeczności członkowskie
• Usługi żywieniowe
• Treści cyfrowe (np. newslettery, wideo na żądanie)

Zalety modelu subskrypcyjnego

• Przewidywalne przychody. Regularne wpływy z abonamentów ułatwiają prognozowanie sprzedaży, planowanie zapasów i określanie, ile można reinwestować w rozwój firmy.
• Większy przepływ gotówki. Otrzymywanie płatności z góry co miesiąc zapewnia stabilniejsze finanse dla startupu.
• Lojalni klienci. Regularne zakupy dają lepszy wgląd w zachowania klientów i sprzyjają budowaniu trwałych relacji.
• Łatwiejszy cross-selling i up-selling. Im częściej klienci korzystają z Twoich produktów, tym większe zaufanie zyskujesz, co ułatwia im proponowanie nowych rozwiązań.

Wady modelu subskrypcyjnego

• Wysokie ryzyko rezygnacji. Jednym z największych wyzwań jest tzw. churn, czyli odpływ klientów.
• Monotonia oferty. Jeśli produkty nie są regularnie urozmaicane, klienci mogą się nimi szybko znudzić.
• Małe błędy, duże konsekwencje. Większość usług subskrypcyjnych dostarcza wszystkim klientom te same produkty w tym samym czasie, więc nawet drobne problemy mogą urosnąć do rangi dużych kłopotów.

Historia sukcesu firmy w modelu subskrypcyjnym

Model subskrypcyjny może przyjmować różne formy. Sprzedawcy detaliczni działający w e-commerce mogą łatwo włączyć go do swojej oferty. Przykładem jest Clevr Blends, popularna marka internetowa sprzedająca latte w subskrypcji.

9. Model opłaty za usługę

Model oparty na opłacie za usługę (service-based business) polega na sprzedaży usług zamiast produktów. Występuje we wszystkich typach relacji biznesowych: B2C i DTC (np. salon fryzjerski), B2B (np. firma sprzątająca dla korporacji), C2C (np. dziecko sąsiada odśnieżające podjazd) czy C2B (to samo dziecko świadczące tę usługę dla biura). Według Bureau of Labor Statistics sektor usług to najszybciej rozwijająca się gałąź gospodarki w USA.

Zalety modelu opłaty za usługę

• Płatność swój czas. W przeciwieństwie do biznesu produktowego, tutaj Twój czas i praca są bezpośrednio wynagradzane.
• Niskie koszty początkowe. Rozpoczęcie działalności usługowej zazwyczaj nie wymaga dużych inwestycji początkowych ani wysokich kosztów stałych.

Wady modelu opłaty za usługę

• Ograniczona skalowalność. Rozwój firmy opartej na usługach jest trudniejszy, bo wymaga Twojego osobistego zaangażowania i czasu.
• Uzasadnianie czasu i stawki. Firmy rozliczające się godzinowo często muszą tłumaczyć klientom, ile czasu zajmuje wykonanie danej pracy.

Historia sukcesu firmy w modelu opłaty za usługę

Wielu sprzedawców e-commerce potrzebuje profesjonalnie obrobionych zdjęć produktów, by ich oferta prezentowała się atrakcyjnie online. Path to wirtualne studio edycji zdjęć, które świadczy takie usługi w modelu B2B.

10. Model freemium

W modelu freemium sprzedawca oferuje zarówno darmową, jak i płatną wersję swojego produktu lub usługi. Najczęściej stosuje się go w firmach B2C i B2B, a szczególnie popularny jest w branży software’u i usług SaaS (software-as-a-service).

Zalety modelu freemium

• Łatwiejsze pozyskiwanie klientów. Brak ryzyka po stronie użytkownika sprawia, że łatwiej zachęcić go do wypróbowania produktu czy usługi.
• Więcej możliwości cross-sellingu i up-sellingu. Nawet darmowi użytkownicy generują cenne dane, które można wykorzystać do dalszego rozwoju oferty.

Wady modelu freemium

• Niska konwersja. Część użytkowników może być w pełni usatysfakcjonowana darmową wersją i nie widzieć potrzeby przechodzenia na płatny plan.
• Wyższe ryzyko rezygnacji. Subskrypcje w tym modelu często borykają się z dużą rotacją klientów, zwłaszcza gdy darmowa wersja wydaje się wystarczająca.

Historia sukcesu firmy w modelu freemium

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych przykładów modelu freemium jest Spotify. Platforma streamingowa działa w oparciu o subskrypcję, oferując darmowy plan z ograniczonymi funkcjami i reklamami oraz płatne opcje premium.

11. Model afiliacyjny

Model afiliacyjny polega na tym, że zarabiasz prowizję lub opłatę za polecenie, kierując klientów do zakupu u swojego partnera afiliacyjnego. Marketing afiliacyjny jest często postrzegany jako model C2C.

Zalety modelu afiliacyjnego

• Potencjał pasywnego dochodu. Niezależnie od tego, czy działasz jako partner afiliacyjny, czy jako marka, możesz generować przychody w sposób pasywny.
• Możliwość współpracy. Jako partner afiliacyjny masz szansę promować wiele różnych marek.

Wady modelu afiliacyjnego

• Niskie zyski. Prowizja afiliantów stanowi zazwyczaj niewielki procent wartości sprzedaży.
• Konieczność posiadania sieci. Najskuteczniejsi partnerzy afiliacyjni to ci, którzy już dysponują własną społecznością lub rozbudowaną siecią kontaktów.

Historia sukcesu firmy w modelu afiliacyjnym

Marka QALO oferująca silikonowe pierścionki zaręczynowe i obrączki ślubne na Shopify, na początku działalności uruchomiła program afiliacyjny, skupiając się na promocji w społecznościach online. Dzięki temu szybko zdobyła rozpoznawalność.

12. Model maszynki do golenia i ostrzy (oraz jego odwrotność)

Strategia ta polega na sprzedaży początkowego produktu w niskiej cenie, który jednak wymaga zakupu dodatkowych elementów lub regularnych uzupełnień, aby można było z niego korzystać.

Nazwa pochodzi z branży golenia, gdzie same maszynki czy żyletki bywają tanie, ale wymienne ostrza i akcesoria kosztują znacznie więcej, generując regularne przychody.

Zalety modelu maszynki i ostrzy

• Stałe powroty klientów. Ten model naturalnie wymusza ponowne zakupy, budując bazę lojalnych klientów.
• Zbieranie danych klientów. Częste interakcje z kupującymi pozwalają gromadzić więcej danych, które można wykorzystać do personalizacji oferty.

Wady modelu maszynki i ostrzy

• Ryzyko osłabienia wizerunku marki. Jeśli produkt bazowy jest tani, a kolejne zakupy znacznie droższe, klienci mogą zacząć kwestionować uczciwość oferty i jakość produktów.
• Wysoka podatność na konkurencję. Zaniżanie ceny produktu początkowego otwiera pole dla rywali, którzy mogą zaproponować tańsze alternatywy.

Historia sukcesu firmy w modelu maszynki i ostrzy

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych przykładów jest Dollar Shave Club, pionierska marka DTC działająca w tym modelu. Firma zbudowała swoją strategię na cyklicznych przychodach z subskrypcji, zdobywając ponad 100 milionów aktywnych subskrybentów.

13. Model franczyzowy

Franczyza to sposób prowadzenia biznesu, w którym franczyzodawca tworzy markę i produkt, a franczyzobiorcy wykupują prawo do prowadzenia własnej działalności pod szyldem tej marki. Dzięki temu sieć może się szybko rozwijać, a franczyzobiorcy korzystają ze sprawdzonego modelu, renomy i wsparcia marki-matki.

Zalety modelu franczyzowego

• Gotowa marka i wsparcie. Zamiast budować biznes od podstaw, franczyza daje możliwość rozpoczęcia działalności pod rozpoznawalnym szyldem, co ułatwia wejście w przedsiębiorczość.
• Rozszerzanie zasięgu. Jeśli jesteś franczyzodawcą i chcesz przekształcić swój biznes we franczyzę, to sprawdzony sposób na zwiększenie obecności na nowych rynkach.

Wady modelu franczyzowego

• Ograniczona elastyczność. Prowadząc biznes franczyzowy, musisz przestrzegać zasad i standardów narzuconych przez franczyzodawcę.
• Wysokie koszty początkowe. Zakup licencji franczyzowej wiąże się z dużymi wydatkami na starcie.

Historia sukcesu firmy w modelu franczyzowym

Francuska marka sportowa i outdoorowa Decathlon rozwinęła się także dzięki franczyzie, określając swoje możliwości franczyzowe mianem „partnerstw”.

14. Model produktów cyfrowych

Produkt cyfrowy to niefizyczny zasób lub medium, które można sprzedawać i dystrybuować online wielokrotnie, bez konieczności uzupełniania zapasów. Najczęściej przyjmuje formę plików do pobrania, streamingu lub transferu, takich jak MP3, PDF, materiały wideo, wtyczki czy szablony.

Zalety modelu produktów cyfrowych

• Niższe koszty stałe. Nie przechowujesz żadnych zapasów ani nie ponosisz opłat za wysyłkę.
• Skalowalność. Produkty cyfrowe dostarczane są natychmiast, a realizacja zamówień odbywa się praktycznie bezobsługowo.
• Obszerna oferta produktów. Możesz sprzedawać na wiele sposobów, np. w modelu freemium, gdzie podstawowy produkt jest darmowy, a dodatkowe funkcje płatne.

Wady modelu produktów cyfrowych

• Wysoka konkurencja. O ile nie trafisz w niszowy rynek, klienci mogą łatwo znaleźć darmowe alternatywy.
• Piractwo i kradzież. Produkty cyfrowe są narażone na kopiowanie i nielegalne rozpowszechnianie.
• Ograniczenia sprzedaży. Na przykład zgodnie z polityką handlową Facebooka i Instagrama można sprzedawać jedynie produkty fizyczne.

Historia sukcesu firmy w modelu produktów cyfrowych

Sklep internetowy Pixie Faire oferuje szeroki asortyment, ale nic z jego produktów nie przychodzi w paczce. Marka całkowicie postawiła na model cyfrowy, sprzedając wzory do pobrania na ubrania dla lalek.

15. Model brokerski

W tym modelu biznesowym broker pełni rolę pośrednika, łącząc klienta z dostawcą produktu lub usługi. Najczęściej spotykany jest w modelach B2C i B2B, np. w nieruchomościach czy ubezpieczeniach, choć w e-commerce występuje rzadziej.

Zalety modelu brokerskiego

• Ułatwienie złożonych transakcji. Brokerzy są szczególnie pomocni przy skomplikowanych procesach, takich jak kupno nieruchomości.
• Siła marki. Duże firmy brokerskie często budują rozpoznawalność i renomę, która sama w sobie przyciąga klientów.

Wady modelu brokerskiego

• Brak elastyczności. Działanie w ramach firmy brokerskiej oznacza konieczność przestrzegania jej polityk i procedur.
• Opłaty i prowizje. Brokerzy pobierają część zysków w zamian za swoje usługi i wsparcie.

Historia sukcesu firmy w modelu brokerskim

The Oppenheim Group, założona w 1889 roku, to dziś jedna z najbardziej znanych firm brokerskich w branży nieruchomości. Posiada wiele biur, rozbudowany zespół agentów, a jej działalność stała się na tyle rozpoznawalna, że doczekała się nawet własnych programów na Netflix.

16. Model bundlingu (sprzedaży w pakietach)

Bundling polega na łączeniu kilku produktów lub usług w jeden pakiet, często sprzedawany w atrakcyjnej cenie. To rozwiązanie świetnie sprawdza się w firmach, które chcą zwiększyć postrzeganą wartość oferty i podnieść średnią wartość zamówienia.

Zalety modelu bundlingu

• Większa sprzedaż. Pakiety zachęcają klientów do zakupu większej liczby produktów, niż pierwotnie planowali.
• Lepsze doświadczenie klienta. Oferowanie produktów komplementarnych w jednym zestawie ułatwia klientom zakupy.
• Łatwiejsza decyzja zakupowa. Klienci postrzegają pakiety jako lepszą ofertę, co zmniejsza opór przy finalizacji zakupu.

Wady modelu bundlingu

• Niższe marże. Oferowanie zniżek na pakiety może zmniejszyć zysk, jeśli ceny nie są odpowiednio skalkulowane.
• Ryzyko związane z zapasami. Sprzedaż w pakietach wymaga posiadania wystarczającej ilości wszystkich elementów zestawu.
• Postrzeganie oferty. Jeśli w pakiecie znajdą się mniej atrakcyjne produkty, klienci mogą uznać, że oferta nie jest warta swojej ceny.

Historia sukcesu firmy w modelu bundlingu

Marka EasyStandard, oferująca wysokiej jakości i wygodne elementy garderoby pasujące do różnych typów sylwetek, po migracji na Shopify wprowadziła sprzedaż w pakietach. Ten krok usprawnił działania back-endowe i przyczynił się do wzrostu konwersji o 19%.

17. Model marketplace

Marketplace to model biznesowy, w którym platforma łączy kupujących i sprzedających, pełniąc rolę pośrednika, a nie bezpośredniego sprzedawcy. Przykładami są Amazon, Etsy czy Airbnb. Tego typu platformy działają w różnych branżach i mogą obsługiwać transakcje w modelach B2C, B2B, a także peer-to-peer (P2P).

Zalety modelu marketplace

• Brak konieczności magazynowania. Platforma nie musi produkować ani przechowywać produktów, co znacząco obniża koszty początkowe.
• Skalowalność. Dodawanie nowych sprzedawców poszerza ofertę bez dużych nakładów finansowych.
• Wiele źródeł przychodu. Marketplace może zarabiać m.in. na prowizjach, opłatach za wystawienie ofert czy subskrypcjach premium.

Wady modelu marketplace

• Duża konkurencja. Nowe platformy muszą rywalizować z graczami o ugruntowanej pozycji w swojej niszy.
• Złożona logistyka. Zarządzanie sporami, kontrola jakości i obsługa płatności może być wyzwaniem.
• Zależność od efektu sieciowego. Sukces marketplace’u zależy od tego, czy uda się jednocześnie przyciągnąć zarówno sprzedawców, jak i kupujących.

Historia sukcesu firmy w modelu marketplace

Kick Game zaczynało jako marka DTC, następnie otworzyło sklepy stacjonarne, a z czasem przekształciło się w globalny marketplace wielokanałowy. Dziś klienci mogą kupować sneakersy, skarpetki i akcesoria zarówno od samego Kick Game, jak i od wielu starannie dobranych marek.

18. Model odsprzedaży

Model odsprzedaży polega na zakupie gotowych produktów i sprzedaży ich z marżą. Jest popularny w branży mody, elektroniki czy przedmiotów kolekcjonerskich i może być realizowany zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i internetowych, a także na platformach takich jak eBay, ThredUp czy Poshmark.

Zalety modelu odsprzedaży

• Łatwy start. Brak konieczności tworzenia własnych produktów sprawia, że rozpoczęcie działalności jest prostsze.
• Elastyczność. Odsprzedawcy mogą szybko dostosować ofertę do aktualnych trendów rynkowych.
• Stały popyt. Sprzedaż znanych marek i popularnych produktów łatwo przyciąga klientów.

Wady modelu odsprzedaży

• Niskie marże. Duża konkurencja i nasycenie rynku ograniczają możliwości cenowe.
• Ryzyko niesprzedanych zapasów. Zalegające produkty blokują kapitał i generują dodatkowe koszty.
• Zależność od dostawców. Jakość i dostępność asortymentu zależą od zewnętrznych partnerów.

Historia sukcesu firmy w modelu odsprzedaży

Sprzedawca Shopify z New Jersey, Packer Shoes, zaczynał jako niewielki lokalny sklep z butami na zamówienie. Dziś z powodzeniem odsprzedaje sneakersy marek takich jak Adidas, Asics czy Nike.

19. Model non-profit

Organizacje non-profit działają po to, by realizować misję społeczną, środowiskową lub edukacyjną, a nie w celu generowania zysku. Nadwyżki finansowe są w nich reinwestowane w dalsze wspieranie ich głównego celu.

Zalety modelu non-profit

• Kierowanie się misją. Organizacje non-profit skupiają się na ważnych społecznie zadaniach, co przyciąga zarówno pasjonatów, jak i pracowników identyfikujących się z ich wartościami.
• Korzyści podatkowe. Wiele krajów oferuje zwolnienia podatkowe dla organizacji non-profit, co obniża koszty ich działalności.
• Granty i darowizny. Finansowanie może pochodzić z dotacji, darowizn czy sponsoringu.

Wady modelu non-profit

• Zależność od finansowania. Środki z grantów i darowizn bywają nieregularne i trudne do przewidzenia.
• Wymagania regulacyjne. Aby zachować status non-profit, organizacje muszą przestrzegać surowych zasad i raportowania.
• Ograniczona skalowalność. Rozwój może być utrudniony przez ograniczenia finansowe i skupienie na misji.

Historia sukcesu firmy w modelu non-profit

Szwedzka marka agood company projektuje i produkuje zrównoważone produkty codziennego użytku. Firma posiada także organizację non-profit, agood Foundation, i działa jako certyfikowana organizacja B Corp. Dzięki Shopify Plus zarządza katalogiem ponad 20 000 produktów, pozostając wierna swojej misji ochrony środowiska.

Jak wybrać model biznesowy?

Większość produktów będzie wpisywać się w jeden z tych podstawowych modeli biznesowych. Niektóre firmy pozostają przy jednym modelu, podczas gdy inne łączą różne podejścia, aby zrealizować swoją wizję. Z drugiej strony, w zależności od produktu lub niszy, możesz nawet nie mieć możliwości wyboru modelu e-commerce.

Niezależnie od tego, którą ścieżkę wybierzesz, model biznesowy, na którym się oprzesz, pomoże zdefiniować i ukształtować cały Twój plan biznesowy w przyszłości. Może to wydawać się dużą odpowiedzialnością, ale masz do dyspozycji narzędzia, które ułatwią Ci proces podejmowania decyzji.

Zrozum swoich odbiorców

Wiedza o tym, komu chcesz sprzedawać, to ważny pierwszy krok badań rynku. To mówi Ci, że jest wystarczająco dużo ludzi z chęcią zakupu Twojego produktu, walidując popyt rynkowy.

Poza zrozumieniem wielkości Twojej publiczności, będziesz także chciał spojrzeć na ich tło i zachowania, aby zrozumieć, co motywuje ich zachowania zakupowe.

Zidentyfikuj problem, który rozwiązujesz

Kiedy już poznasz swoją grupę docelową, powinieneś mieć jasny obraz jej potrzeb i oczekiwań. Warto jednak pójść krok dalej i dokładnie określić problem, który Twój produkt rozwiązuje. Na przykład, sprzedając biżuterię, możesz odpowiadać na potrzeby klientów, oferując wysokiej jakości kolczyki w przystępnych cenach. Gdy już wiesz, jaki problem rozwiązujesz, łatwiej jest określić wartość, którą dostarczasz klientom. To podstawa do stworzenia propozycji wartości, która pozwoli Ci się wyróżnić.

Stwórz plan biznesowy

Proces pisania biznesplanu to nic innego jak układanie mapy działania dla Twojej firmy. Powinien on zawierać m.in.: wybrany model biznesowy, określenie klientów, źródła finansowania na start, opis zaplecza operacyjnego oraz plan promocji i rozwoju. Podczas pracy nad planem możesz odkryć, że różne modele biznesowe pasują do Twojej wizji. To jak najbardziej w porządku, nie musisz sztywno mieścić się w jednej kategorii.

Rozwiń biznes z Shopify i sprawdzonym modelem biznesowym

Kiedy już wybierzesz swój idealny model biznesowy, możesz potraktować go jako solidną podstawę do rozwijania firmy i wprowadzania innowacji w sposobie dostarczania wartości klientom.

Niezależnie od Twojego modelu biznesowego, możesz użyć Shopify do projektowania strony internetowej, sprzedaży produktów i budowania swojej marki. Dzięki wszechstronnej, intuicyjnej platformie szybko zobaczysz efekty dobrze dobranego modelu biznesowego, unikniesz wielu typowych błędów i rozpoczniesz swoją drogę przedsiębiorczą z jasnym planem działania.